Jazda po alkoholu – jakie kary grożą kierowcom zawodowym (C + E)?

Odebranie prawa jazdy kategorii C i E zawodowym kierowcom często wiążę się z utratą przez nich możliwości wykonywania pracy. Czy jest sposób, żeby uniknąć zakazu prowadzenia pojazdów w tym przypadku? Czy sąd może odebrać prawo jazdy kategorii C i E, jeżeli prowadziliśmy samochód osobowy? Czy sąd może przypadku takich kierowców zatrzymać im jedną z kategorii? Na te pytania odpowiadam w tym artykule.

Konsekwencje jazdy po alkoholu zawodowego kierowcy

Dla kwalifikacji prawnej nie ma znaczenia czy osoba prowadząca pojazd mechaniczny po alkoholu (niezależnie to auto osobowe czy ciężarowe) jest zawodowym kierowcą czy nie. W zależności od stężenia alkoholu we krwi sprawcy, będzie to albo wykroczenie, albo przestępstwo. Jeżeli zawartość alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila (czyli od 0,1 do 0,25 m alkoholu w wydychanym powietrzu) wtedy zachodzi tzw. „stan po spożyciu alkoholu”. Jazda autem w takim stanie to wykroczenie. Stan nietrzeźwości jest wtedy, gdy zawartość wynosi powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi lub więcej niż 0,25 mg alkoholu w wydychanym powietrzu. Ta sytuacja będzie wiązała się już z odpowiedzialnością na podstawie przepisów Kodeksu karnego.

Za wykroczenie grozi kara aresztu (od 5 do 30 dni), grzywny nie niższej niż 50 zł (maksymalnie 5.000 zł). Ponadto, sąd zawsze orzeknie zakaz prowadzenia pojazdów (na okres od 6 miesięcy do 3 lat). Za przestępstwo jazdy w stanie nietrzeźwym grożą następujące konsekwencje karne:

• grzywna zależna od dochodu;
• ograniczenie wolności od miesiąca do 2 lat lub pozbawienie wolności do lat 2;
• świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej od 5 000 zł do 60 000 zł;
• odebranie prawa jazdy na okres od 3 do 15 lat

Odebranie prawa jazdy – czy można tego uniknąć?

Odebranie prawa jazdy jest dla zawodowych kierowców bardzo dotkliwą karą, gdyż może uniemożliwić im zarabianie na życie. Należy pamiętać również o tym, że jeżeli prawo jazdy zostanie odebrane na okres dłuższy niż rok, wtedy w celu jego odzyskania, należy zdać powtórnie egzamin państwowy. Jeżeli sąd odebrał nam prawo jazdy na wszystkie kategorie, wtedy na każdą z osobna należy zdać egzamin teoretyczny i praktyczny. Czy jest jakiś sposób, żeby sąd nie orzekł zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych?

Nawet jak zgodzimy się na karę zaproponowaną przez prokuratora (czyli skorzystamy z tzw. instytucji dobrowolnego poddania się karze), sąd i tak musi odebranie prawa jazdy choćby na minimalny czas przewidziany prawem (czyli w przypadku wykroczenia będzie to 6 miesięcy, a w przypadku przestępstwa aż 3 lata). Jedyną metodą pozwalającą na uniknięcie zakazu prowadzenia pojazdów, jest skorzystanie z tzw. procedury warunkowego umorzenia postepowania. Polega ona na tym, że sąd zamiast wydawać wyrok skazujący, umarza postępowanie karne pod ustalonymi warunkami. Aby starać się o warunkowe umorzenie postępowania muszą być spełnione (łącznie!) takie przesłanki:

• sprawca nie jest karany za przestępstwo umyślne;
• wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, a okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości;
• postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania, będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Tylko w ten sposób można skrócić ustawowy okres, na który odbierane jest prawo jazdy. Sąd może nawet w ogóle nie orzec o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych! Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania można złożyć zarówno w postępowaniu przygotowawczym, a także na rozprawie. Należy jednak pamiętać o tym, że w zdecydowanej większości przypadków, sądy nie umarzają warunkowo postępowań w sytuacji, gdy stężenie alkoholu w organizmie oskarżonego było wysokie. W sytuacji, jeżeli sprawca jest zawodowym kierowcą, sąd może wziąć pod uwagę również to jak ważne jest dla sprawcy prawo jazdy (zwłaszcza określonej kategorii, np. C i E) do wykonywania pracy i utrzymania rodziny. Dlatego tak ważna jest rola dobrego obrońcy przed sądem.

Co się dzieje w przypadku zabrania prawa jazdy jednej kategorii – dowiedz się więcej.

Utrata prawa jazdy po jeździe po alkoholu – czy dotyczy wszystkich posiadanych kategorii?

Niestety, prawo w Polsce w tej kwestii nie jest jasne. Z jednej strony Art. 12. punkt 2. Ustawy o kierujących pojazdami brzmi następująco: „Prawo jazdy nie może być wydane osobie: w stosunku, do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych- okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu”. Brzmienie tego przepisu wskazuje a to, że nie możemy odzyskać naszego dokumentu prawo jazdy jeżeli został wobec nas wydany wyrok zakazujący nam kierowania pojazdami mechanicznymi chociażby jednej kategorii. Czyli: jeżeli sąd orzekł odebranie prawa jazdy jedynie kategorii B, to nie możemy starać się o odzyskanie prawa jazdy pozostałych posiadanych kategorii (np. C i E) w czasie obowiązywania zakazu.

Z drugiej strony, orzecznictwo sądowe jest takie, że sądy powinny orzekać zakaz na tę kategorię prawa jazdy, którą popełniło się przestępstwo jazdy w stanie nietrzeźwości. Co to oznacza? Jeżeli sprawca prowadził w stanie nietrzeźwym samochód osobowy, to w razie skazania za przestępstwo, sąd orzeknie utratę prawa jazdy kategorii B. Istnieje jednak jest szansa na zachowanie uprawnień do prowadzenia pojazdów innych kategorii, n. C i E. Nie ma w kodeksie karnym przepisu, który by tak stanowił, jednak sądy z reguły orzekają właśnie w ten sposób.

Sąd, wydając decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy za jazdę po alkoholu określa, jakiej kategorii dotyczy zakaz. Zakaz może dotyczyć wszystkich kategorii albo pojazdów danego rodzaju. Jeśli wyrok nie wymienia kategorii, to w domyśle oznacza to, że danej kategorii nie dotyczy. Okazuje się jednak, że w praktyce mogą pojawić się problemy z odzyskaniem dokumentu prawa jazdy od starosty, pomimo zachowania uprawnień prawa jazdy kategorii C i E. Starosta może się powołać na przywołany tutaj Art. 12. punkt 2. Ustawy o kierujących pojazdami. O tym jak wygląda to w praktyce, można przeczytać w artykule: „Zatrzymanie prawa jazdy jednej kategorii”.

Blokada alkoholowa, czyli jak odzyskać prawo jazdy przed terminem

Od jakiegoś czasu istnieje w polskim prawie rozwiązanie pozwalające na odzyskanie prawo jazdy wcześniej niż ustalił to sąd. Można to zrobić poprzez założenie na auto blokady alkoholowej, która uniemożliwia kierowanie pojazdem kierowcy po przekroczeniu 0,1 promila alkoholu w wydychanym powietrzu. Możemy wystąpić do sądu o umożliwienie prowadzenia auta z blokadą samochodową, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki:

• zakaz prowadzenia pojazdów był już wykonywany przez połowę orzeczonego okresu, a przypadku dożywotniego zakazu – po 10 latach;
• postawa oraz dotychczasowe zachowanie podczas wykonywania zakazu uzasadniają przekonanie, że gdy będziemy prowadzić samochód ze wspomnianą blokadą, nie będzie my zagrażać bezpieczeństwu.

Sąd nie musi się przychylić do naszego wniosku.

Zakaz prowadzenia pojazdów a zwolnienie kierowcy z pracy

Utrata uprawnień do prowadzenia pojazdu, jeżeli jest ona konieczna do wykonywania przez pracownika jego obowiązków w firmie, jest przesłanką do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z winy pracownia. Zgodnie z art. 53 pkt. 3 kodeksu pracy „pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie (….) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku”. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może jednak nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy. W tym przypadku taką okolicznością będzie nie tyle odebranie prawa jazdy przed funkcjonariusza policji, ale wyrok sądu pozbawiający pracownika uprawnień do kierowania pojazdami.

Przeczytaj więcej o jeździe po alkoholu.