Obowiązkowa wymiana prawa jazdy. Kogo obowiązuje i do kiedy należy to zrobić?

Nowy wzór prawa jazdy, który obowiązuje od 4 marca 2019 roku, budzi wiele kontrowersji i wątpliwości wśród kierowców. Czy trzeba wymieniać prawo jazdy? Czy nowe prawo jazdy będzie wydawane bezterminowo? Czy posiadanie złego adresu w obecnym dokumencie obliguje do jego wymiany?

Zmiany w prawie dla kierowców – co nowego w sprawie prawa jazdy?

Niedawno w polskim prawie pojawiły się przepisy które:

1. Wprowadziły nowy wzór prawa jazdy (bez adresu zamieszkania oraz z obowiązkowym terminem ważności).
2. Obligują kierowców do wymiany prawa jazdy, jeżeli ich dokument prawa jazdy został wydany do dnia 18 stycznia 2013 r. Muszą to zrobić „w okresie od dnia 19 stycznia 2028 r. do dnia 18 stycznia 2033 r. w terminach określonych przez ministra właściwego do spraw transportu lub w terminie wcześniejszym na wniosek posiadacza prawa jazdy”.

Co to oznacza w praktyce?

Dla kierowców, którzy mają terminowe prawo jazdy, nic się nie zmienia. Należy je wymienić dopiero kiedy końca dobiega termin, na jaki zostało wydane. Lepiej to zrobić kilka tygodni przed terminem, żeby urząd zdążył wydać nowy dokument przed upływem terminu ważności naszego dotychczasowego prawa jazdy.

A co w przypadku prawa jazdy bezterminowego wydanego przed 18 stycznia 2013 roku? Tak naprawdę, na chwilę obecną nic się nie zmienia. Ustawodawca polski podał jedynie daty końcowe, które są zgodne z rozporządzeniem unijnym. Konkretne terminy wydawania nowych dokumentów ma określić w rozporządzeniu Minister Infrastruktury. Zgodnie z oświadczeniem Ministerstwa, te terminy będą podane do wiadomości dopiero około 2026 roku. Oznacza to, że gdzieś około 2030 roku zostanie wydane rozporządzenie, precyzujące, kiedy dokładnie należy zmienić prawo jazdy, Na pewno trzeba będzie to zrobić przed rokiem 2033.

Mam bezterminowe prawo jazdy. Czy po zmianie dokumentu na nowy nadal tak będzie?

Nowe prawo jazdy będą wydawane już terminowo. Jeżeli wcześniej miałeś prawo jazdy wydawane bezterminowo, po wymianie na nowy wzór, Twoje prawo jazdy będzie ważne przez 15 lat.

W 2013 roku w Polsce weszło prawo, które zlikwidowało instytucję bezterminowego prawa jazdy. Od tego czasu, data ważności prawa jazdy jest zależna od kategorii prawa jazdy oraz od badań lekarskich. Problematyczne było to, co w przypadku, jeżeli osoba, która posiadała bezterminowe prawo jazdy, musiała je zmienić (np. z powodu zmiany miejsca zamieszkania). Urzędy, z powodu chaosu legislacyjnego, przez długi czas, wydawały prawa jazdy z 15-letnim terminem ważności. Jednak sądy zaczęły kwestionować takie praktyki. W związku z tym, 24 lutego 2016 roku weszło w życie rozporządzenie, które brzmiało następująco: „w przypadku osób, które posiadały w dniu wejścia w życie ustawy uprawnienia do kierowania pojazdami, których data ważności nie była ograniczona orzeczeniem lekarskim lub psychologicznym, w pozycji „data ważności uprawnienia” umieszcza się symbol „–” jako informację, że dana kategoria prawa jazdy jest ważna bezterminowo. W takim przypadku data ważności prawa jazdy nie może być dłuższa niż 15 lat.”

Co to oznacza?

Jeżeli zmienimy prawo jazdy (a zgodnie z prawem możemy to zrobić), to dostaniemy dokument ważny przez 15 lat. Jednak nasze uprawnienie do kierowania pojazdami danej kategorii jest bezterminowe. Co to oznacza w praktyce? Mamy obowiązek wymiany dokumentu po upływie terminu jego ważności, ale z reguły nie mamy już obowiązku przechodzenia stosownych badań potwierdzających prawo do kierowania pojazdami. Dlaczego „z reguły”? Bo istnieje wiele rożnych czynników, które wpływają na okres ważności badań lekarskich do prawa jazdy. Wszystkie kwestie dotyczące tej kwestii uregulowane są w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców.

Niewłaściwy adres w prawo jazdy bezterminowym – czy muszę wymieniać dokument?

Od 4 marca 2019 roku obowiązuje nowy wzór prawa jazdy, na którym nie zamieszcza się adresu zamieszkania. Tym samym, nie ma już obowiązku wydania prawa jazdy w przypadku zmiany miejsca zamieszkania czy administracyjnej zamiany nazwy ulicy. Do tej pory należało to zrobić w ciągu 30 dni.  Jest to korzystna zmiana dla kierowców, gdyż wiązało się to z formalnościami i kosztami związanymi z wymianą tego dokumnetu. Dlatego, jeżeli masz niewłaściwy adres zamieszkania podany na dokumencie prawa jazdy, nie musisz już go wymieniać. Niemniej jednak, jeżeli chcesz mieć nowe prawo jazdy, bez adresu zameldowania, możesz wymienić je już teraz. Jak to zrobić?

Jak wyrobić nowe prawo jazdy?

Nowe prawo jazdy możemy wymieć albo w osobiście (w wydziale komunikacji właściwym dla miejsca zameldowania) albo przez Internet (trzeba mieć profil zaufany na platformie ePUAP lub bezpieczny podpis elektroniczny). Co musisz przygotować:

• wniosek o wydanie prawa jazdy,
• aktualne zdjęcie,
• potwierdzenie opłaty za prawo jazdy,
• dowód osobisty albo paszport,
• dotychczasowe prawo jazdy,
• orzeczenie lekarskie (jeżeli poprzednie badania straciły ważność).

Koszt wymiany dokumentu prawa jazdy to 100,50 zł. Na nowy dokument należy czekać do 9 dni roboczych od momentu złożenia wniosku.

Dokument prawa jazdy – jakie zmiany nas jeszcze czekają?

Nowe, terminowe prawo jazdy, bez adresu zamieszkania, to nie jedyne zmiany jakie czekają kierowców w związku z dokumentem prawa jazdy. Z jednej strony, trwają prace związane z rozwojem systemu CEPiK 2.0 (Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców), dzięki któremu nie będziemy musieli mieć dokumentu prawa jazdy przy sobie podczas kontroli drogowej. Z drugiej strony, Ministerstwo Cyfryzacji, już od kilku lat obiecuje, że „już w przyszłym roku” doczekamy się dokumentów elektronicznych (dowodu osobistego i prawa jazdy), które będziemy mogli mieć na smartfonie. Jednak ciągle nie ma określonej daty realizacji obydwu projektów. Dlatego wciąż musimy mieć przy sobie ważne prawo jazdy. Za brak dokumentu podczas kontroli drogowej grozi nam mandat w wysokości 50 zł.

Dowiedz się więcej o jeździe bez prawa jazdy.