Kiedy policjant może sprawdzić czy kierowca jest pod wpływem środków odurzających?

Policjanci z tak zwanej “drogówki” są obecnie wyposażeni nie tylko w alkomaty, badające poziom alkoholu w wydychanym powietrzu, ale również w testy na obecność środków odurzających w organizmie. W ramach różnorodnych akcji, przeprowadzanych przez Policję, funkcjonariusze zatrzymują kierowców, poddając ich prewencyjnej kontroli trzeźwości lub obecności narkotyków w organizmie. Czy jednak taka kontrola jest zgodna z przepisami?

Ustawa o Policji

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2016 r. poz. 1782, z późn. zm., dalej: “ustawa o Policji”) nadaje funkcjonariuszom Policji bardzo szerokie uprawnienia i w zasadzie stanowi podstawę wszelkich, podejmowanych przez nich czynności. Kwestię jakiejkolwiek kontroli kierowców przepisy ustawy o Policji traktują jednak po macoszemu. W zasadzie jedynym przepisem w tym zakresie jest art. 15 ust. 1 ustawy o Policji, zgodnie z którym “policjanci wykonując czynności (…) mają prawo 1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości”.

Ustawa – Prawo o ruchu drogowym

Skoro ustawa o Policji reguluje kwestię kontroli kierowców w sposób szczątkowy, to co o tym problemie mówi Prawo o ruchu drogowym? Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1260, z późn. zm., dalej: “Prawo o ruchu drogowym”) do zadań Policji należy czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie. W ramach tego Policjant może między innymi żądać poddania się przez kierującego pojazdem lub przez inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Kiedy można skontrolować kierowcę?

Co do zasady, kierowca poproszony o poddanie się badaniu, zawsze musi się na nie zgodzić. Policjant, przeprowadzając taką kontrolę, powinien jednak przede wszystkim podać podstawę prawną swojego działania. Jeżeli nie będzie potrafił przywołać odpowiednich przepisów Prawa o ruchu drogowym, możemy się takiej kontroli nie poddać.