Prawo karne dopuszcza warunkowe umorzenie postępowania pomimo ustalenia w toku sprawy, że sprawca jest winny zarzucanego mu czynu. Jest to szczególnie zbawienna instytucja dla kierowców, którzy prowadzili pojazd pod wpływem alkoholu, ale zdarzyło się to po raz pierwszy. W niniejszym artykule postaramy się przybliżyć jakie korzyści płyną z warunkowego umorzenia postępowania karnego. 

Czym jest warunkowe umorzenie postępowania? 

Postępowanie karne może zakończyć się wydaniem wyroku skazującego lub uniewinniającego, umorzeniem postępowania lub warunkowym umorzeniem postępowania. To ostatnie to środek, za pomocą którego sąd poddaje sprawcę czynu zabronionego próbie. Jednak aby móc z niego skorzystać muszą wystąpić dokładne przesłanki określone w art. 66 kodeksu karnego, którymi są: 

• nieznaczna wina i społeczna szkodliwość czynu;
• niebudzące wątpliwości okoliczności popełnienia czynu;
• wcześniejsza niekaralność sprawcy za przestępstwo umyślne;
• warunki osobiste i właściwości sprawcy, a także sposób dotychczasowego życia uzasadniają przypuszczenie, że sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego;
• przestępstwo nie może być zagrożone karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności.

Jeśli wystąpią wszystkie wskazane okoliczności, sąd może zastosować warunkowe umorzenie postępowania na okres próby, która wynosi od 1 roku do 3 lat i biegnie dopiero od momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu. W trakcie okresu próby sąd ma możliwość wyznaczyć kuratora, który sprawować będzie dozór nad sprawcą. Kontrolę nad nim może pełnić również osoba godna zaufania, organizacja społeczna lub stowarzyszenie, którego profil działalności polega na wychowywaniu i zapobieganiu demoralizacji. 

Po orzeczeniu przez sąd warunkowego umorzenia postępowania skazany otrzymuje pewne obowiązki, które musi spełniać. Dla kierowców szczególnie istotnym będzie fakt, że sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości lub części, orzeka świadczenie pieniężne lub zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2.

Oprócz tego, sąd może zobowiązać skazanego między innymi do podjęcia terapii uzależnień lub psychoterapii, lub powstrzymania się od nadużyć alkoholu i innych środków odurzających, a także informowania kuratora o przebiegu okresu próby. 

Dlaczego warunkowe umorzenie postępowania karnego to najlepsze rozwiązanie?

Można wyróżnić kilka argumentów przemawiających za tym, że warunkowe umorzenie postępowania karnego jest pożądanym przez kierowców rozwiązaniem. Wśród nich wymienia się:

• warunkowe umorzenia postępowania karnego to jedyna możliwość, aby Sąd zdecydował się odstąpić od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów. Dzięki temu kierowca może zachować prawo jazdy. Z kolei, w razie skazania za to przestępstwo Sąd musi orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju
• zachowanie czystej karty, czyli statusu osoby niekaranej za przestępstwo. Dodatkowo po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby wynoszącego od 1 roku do 3 lat, kierowca może liczyć na wykreślenie z Krajowego Rejestru Karnego
• możliwość uniknięcia konieczności uczestnictwa w rozprawie głównej przed Sądem. W przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego decyzja o nim zapada na posiedzeniu, nie zaś w drodze postępowania dowodowego

Kto może ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania?

Istnieje założenie, że sądy korzystają z instytucji warunkowego umorzenia postępowania przy stanie nietrzeźwości oskarżonego mieszczącego się w granicach od 0,26 mg/l do 0,40 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Każdy przypadek jest odrębną historią, dlatego abstrahując od powyżej wymienionych zakresów, warto nadmienić, iż ubieganie się o warunkowe umorzenie postępowania karnego to rozsądne podejście do sprawy. Ten przywilej dotyczy jednak jedynie sprawców niekaranych wcześniej za przestępstwo umyślne.

Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania za jazdę po alkoholu

Artykuł 66 kodeksu karnego wymienia przesłanki zastosowania warunkowego umorzenia postępowania. Aby sprawca przestępstwa mógł z tego środka skorzystać musi spełnić określone w ustawie warunki. Pierwszym z nich ogranicza sprawcę do posiadania czystej kary. Sprawca przestępstwa nie może być już karany za przestępstwo umyślne.

Kolejny z nich to ocenienie czy wina i społeczna szkodliwość popełnionego przestępstwa nie jest znaczna. „Oznacza to przede wszystkim, że sąd, rozważając stosowanie tego środka, musi najpierw ustalić wszystkie przesłanki odpowiedzialności karnej” (post. SN z 27.11.2003 r., I KK. 301/03, OSNKW 2004, Nr 1, poz. 9). Jeżeli sąd ustali, że wina i społeczna szkodliwość nie jest znaczna, kolejno musi ustalić, że okoliczność popełnienia czynu zabronionego nie budzi wątpliwości. Przesłanka ta nawiązuje do funkcji gwarancyjnej i jest zabezpieczeniem dla oskarżonego przed stosowaniem tego środka w przypadku, w którym oskarżonego trzeba uniewinnić ze względu na brak dostatecznych dowodów popełnienia przestępstwa. Aby zastosować ten środek musi być pewność co do okoliczności popełnienia czynu zabronionego.

Ostatnia przesłanka ma zapewniać, że właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Warunkowe umorzenie postępowania za jazdę po alkoholu, a okres próby

Zgodnie z art. 67 kodeksu karnego warunkowe umorzenie postępowania następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Okres ma na celu wychowanie sprawcy. Można powiedzieć, że jest to kontrolowana wolność sprawcy. W podanym okresie próby sprawca ma za zadanie wywiązać się z nałożonych na niego obowiązków lub środków karnych. Sąd w wyroku warunkowo umarzającym postępowanie musi wskazać dokładny czas trwania okresu próby oraz wskazać, jakie będą nałożone na sprawcę obowiązki.

Czy jeżeli sąd zastosował warunkowe umorzenie postępowania to oznacza, że nie jestem winny?

Sąd stosując warunkowe umorzenie postępowania sprawdza, czy zostały spełnione przesłanki warunkowego umorzenia postępowania. Jednym z tych warunków jest zbadanie przez sąd czy wina i społeczna szkodliwość popełnionego przestępstwa nie jest znaczna. Co oznacza, że aby zbadać czy wina i społeczna szkodliwość czynu jest znaczna, czy też nie wymaga w pierwszej kolejność zbadania, czy mamy do czynienia z przestępstwem i czy sprawca zarzucanego czynu ponosi za niego odpowiedzialność tzn. czy jest winny.

Sprawca w okresie próby objęty jest szczególną uwagą sądu i powinien wystrzegać się konfliktów z prawem, a w szczególności przestępstw umyślnych, w których dojdzie do skazania, gdyż w takim przypadku sąd obligatoryjnie musi podjąć postępowanie, w którym doszło do warunkowego umorzenia.

Jazda po alkoholu a warunkowe umorzenie postępowania karnego

Zastosowanie środka probacyjnego, jakim jest warunkowe umorzenie postępowania należy do prawa sądu. Sąd może taki środek zastosować. Ustawa jasno wskazuje na organ, który jest opatrzony taką możliwością. Co jednak nie oznacza, że musi pomimo zaistnienia przesłanek zastosować taki środek. Sąd sam decyduje o podjęciu takiej czynności po zbadania okoliczności i przesłanek z art. 66 kodeksu karnego.

Jeżeli mamy do czynienia z jazdą po alkoholu możliwość zastosowania takiego środka będzie wtedy, gdy spełnimy przesłanki z art. 66 kodeksu karnego oraz nie będziemy zagrożeni karą pozbawienia wolności powyżej lat 5. Postępowanie prowadzone za jazdę pod wpływem alkoholu wcale nie musi skończyć się wydaniem wyroku skazującego. Dzieje się tak, wtedy gdy sąd uniewinni oskarżonego lub umorzy postępowanie z powodów materialnych, lub formalnych.

W przypadku, gdy mamy mocny materiał dowodowy obciążający oskarżonego, nie mamy możliwości ucieczki od wyroku. Wyrok końcowy oraz to jak potoczy się postępowanie, zależeć będzie od poziomu alkoholu w organizmie. Możemy mówić o dwóch przypadkach: wykroczeniu lub przestępstwie. W jednym i drugim przypadku obowiązkowy będzie zakaz prowadzenia pojazdów. W przypadku wykroczenia ograniczać się to będzie od 6 miesięcy do 3 lat natomiast jeżeli poziom alkoholu we krwi zakwalifikuje czyn do przestępstwa zakaz ten może wynieść od 3 do 15 lat. Długość zakazu prowadzenia pojazdów można zmniejszyć poprzez uzyskanie zgody sądu na zastosowanie tzw. Blokady alkoholowej po upływie połowy zakazu.

Warunkowe umorzenie postępowania a niekaralność

Dla kierowców za jazdę pod wpływem alkoholu ratunkiem może okazać się warunkowe umorzenie postępowania. W sytuacji, gdy spełniamy przesłanki z art. 66 kodeksu karnego, to istnieje szansa na przychylenie się sądu do zastosowania takiego środka probacyjnego. Sąd warunkowo umarzając postępowanie dodatkowo wyznacza sankcję, czyli zakaz prowadzenia pojazdów na okres maksymalnie do lat 2 oraz świadczenie pieniężne na Fundusz Pomocy Poszkodowanym, oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Kiedy sąd może orzec warunkowe umorzenie za jazdę pod wpływem alkoholu?

Warto zaznaczyć, że warunkowe umorzenie postępowania za jazdę po alkoholu jest środkiem probacyjnym, który sąd może orzec po zaistnieniu przesłanek z artykułu 66 k.k. oraz pomocne będzie wykazanie wszelkich okoliczności wpływających na popełnienie czynu zabronionego. Poza okolicznościami obciążającymi sprawcę przestępstwa trzeba przedstawić wszelkie okoliczności łagodzące.

Warunkowe uchylenie postępowania z pomocą adwokata

Z doświadczenia, które posiadają nasi specjaliście w prowadzeniu spraw za jazdę pod wpływem, wiemy jak dużo jest okoliczności łagodzących. Warto o nich pamiętać. Do takich zaliczyć możemy fakt, że nigdy nie wcześniej nie byliśmy karani a w szczególności za jazdę pod wpływem, a także że nie nigdy nie otrzymaliśmy mandatu.

Okolicznością działającą na naszą korzyść może być również niewielkie przekroczenie dopuszczanych norm alkoholu w wydychanym powietrzu.

Kolejną kwestią jest nasza sytuacja osobista jak np. żona i dzieci na utrzymaniu, praca zawodowa związana z jazdą samochodem, informacja, że cierpimy na depresję. Nie jest to oczywiście katalog zamknięty.

Przy postępowaniu karnym warto skorzystać z pomocy profesjonalisty, a w szczególności takiego, który posiada doświadczenie w prowadzeniu tego typu spraw. Doświadczony adwokat po pierwszej rozmowie ze sprawcą będzie wiedział co robić, aby wywalczyć jak najkorzystniejszy wyrok.

Więc, jeżeli jesteś oskarżony za jazdę po pijanemu, toczy się przeciwko Tobie postępowanie, skorzystaj z profesjonalnej pomocy prawnej naszych specjalistów. Zapewniamy skuteczność potwierdzoną tym, że 80% naszych klientów uzyskało warunkowe umorzenie postępowania za jazdę po alkoholu, a dzięki temu pozostali na wolności, a zakaz prowadzenia pojazdów jest ograniczony do minimalnego czasu. Im dłużej zwlekasz, tym Twoja sytuacja może się pogarszać.

Skontaktuj się z naszymi specjalistami w celu omówienia Twojej sprawy. Działamy na terenie całego kraju.

Bibliografia:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553)
W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom II, Komentarz do art. 1 – 52 Wydawnictwo Wolters Kluwers Polska, Warszawa 2016, s. 272 – 283
W. Wróbel, A. Zoll, Polskie prawo karne. Część Ogólna, Wydawnictwo Znak, Kraków 2011, s. 470 – 480.
Postanowienie Sądy Najwyższego z 27.11.2003 r., I KK. 301/03, OSNKW 2004, Nr 1, poz. 9

3. Komentarz do kodeksu karnego. Część szczególna. T.II ,red. A. Wąsek, Duże Komentarze Becka 2009. 4.
A. Marek, Komentarz do kodeksu karnego, Warszawa 2009.
Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, Warszawa 2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.

W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II, Komentarz do art. 117-211a, Wydawnictwo Wolters Kluwers Polska, Warszawa 2017, s. 512 – 519, 504 – 512 spowodowanie wypadku